متات؛ رویش دوباره زندگی در بافت قديم

معرفی مرکز

«متات» يا «مركز تخصصي احياي اماكن تاريخي»، توسط «هلدينگ شارسان» راه‌اندازي شده است. اين هلدينگ نام تجاري «متات» را براي آن دسته از فعاليت‌هاي خود كه در عرصه سرمايه‌گذاري، مرمت، احياء، تجهيز و بهره‌برداري از اماكن تاريخي‌اند، برگزيده است.
واژه متات كه خود مخفف عنوان مركز است، در فارسي معادل كلمه «پيوند» است و مفهوم پيوند زندگي معاصر را با فرهنگ و تاريخ كشور تداعي مي‌كند. از اين رو متات با شعار «رويش دوباره زندگي در بافت قديم» پا به عرصه گذاشته است.

اهداف متات
  • شكل‌دهي و توسعه بازار ميراث فرهنگي
  • صيانت، حفاظت و احياي اماكن تاريخي
  • توانمندسازي فعالان اقتصادي حوزه ميراث فرهنگي و مالكان
  • بهبود فضاي كسب و كار در كشور در حوزه ميراث فرهنگي
  • افزايش كارآيي مديريت املاك در حوزه ميراث فرهنگي

راهبردهاي خدمات‌رساني متات
  • انسجام‌بخشي بازار و تدارك فضاي مواجهه عرضه‌كنندگان و سرمايه‌گذاران
  • ارائه خدمات «مديريت طرح» در حوزه طراحي سيستم سرمايه‌گذاري، مشاركت، تدوين طرح احياء و مرمت، پيمانكاري مرمت، تجهيز و بهره‌برداري
  • تدارك صفر تا صد خدمات و اطلاعات مورد نياز

انديشه متات
طي سال‌هاي گذشته «شكل‌دهي بازار ميراث فرهنگي» به ويژه در بخش اماكن تاريخي، يكي از دغدغه‌هاي فعالان اين حوزه بود. اين فعالان همواره راهبرد «احياء به منظور حفاظت از اماكن تاريخي» را به عنوان تفكر برتر مطرح مي‌كند.
به ديگر سخن در صورتي‌كه بازار اماكن تاريخي شكل گيرد، اين بناها ارزش‌هاي بالقوه خود را به منصه فعليت در خواهند آورد و بازار، در تقابل عرضه و تقاضا، ارزش واقعي آنها را عيان خواهد كرد. متاسفانه طي سال‌هاي گذشته كه اين ارزش از ديدها پنهان بوده است، اولتراميراثي‌ها از يك سو نسخه «حفاظت موزه‌اي» را براي اين بناها تجويز مي‌كرده‌اند و سودجويان از سوي ديگر با «ديدگاه‌هاي كاسب‌كارانه» با به دنبال تخريب بناها بوده‌اند و يا درصدد استقرار فعاليت‌هاي ناهمخوان با شان بنا. خوشبختانه طي يك سال گذشته مي‌توان ادعا كرد كه اولين آثار شكل گرفتن اين بازار قابل رويت است. به عنوان نمونه در شهر يزد، خانه هاي تاريخي چندين برابر قيمت زمين آن‌ها معامله مي‌شود. علاوه بر آن تحول صورت‌گرفته در ورود گردشگر خارجي و افزايش سيصد درصدي آن نسبت به سال گذشته باعث شده است كه اهميت اين فضاها به عنوان يك جاذبه و همچنين زيرساخت گردشگري دوچندان گردد. همسو با اين جريان، سبك زندگي و الگوي مصرف هموطنان در استفاده از خدمات رفاهي، اقامتي و پذيرايي ارائه شده در اماكن تاريخي، در حال تغيير است كه اين مساله را نيز از روي افزايش تعداد مراجعان به اين فضاها و به تبع آن رونق سرمايه‌گذاري در اين حوزه، مي‌توان مشاهده كرد. 
در اين ارتباط «هلدينگ شارسان» به عنوان يك نهاد خصوصي علاقه‌مند به حوزه ميراث فرهنگي، درصدد مهيا كردن «فضاي بازارگونه» براي «روبه‌رو شدن عرضه‌كنندگان و تقاضاكنندگان» اين حوزه برآمده است. به ديگر سخن مالكان، سرمايه‌گذاران، مشاوران، پيمانكاران، پژوهشگران، دانشگاهيان، دولتمردان و شهروندان در اين فضا خواهند توانست، نيازها و انتظارات خود را برآورده سازند. لازمه اين امر، تدارك كليه خدمات و اطلاعات مورد نياز اين حوزه است. ليكن نظر به تنوع خدمات اين حوزه، رويكرد مركز احياء و توانمندسازي اماكن تاريخي، ارائه مستقيم خدمات توسط مركز نيست، بلكه تلاش خواهد كرد در اين بازار در مقام «مديريت طرح» يا «عامل چهارم»، نقش ايفاء كند.
در اين اثنا يكي از جدي‌ترين مسايلي كه مركز به آن مي‌انديشد، آن است كه عرضه‌كنندگان و تقاضاكنندگان اين بازار، با ظرفيت‌ها و ويژگي‌هاي فعاليت در بازار ميراث فرهنگي آشنا نيستند و از اين‌رو مركز تلاش خواهد كرد در مقام مدير طرح، سرمايه اجتماعي و دانش را در اين حوزه ارتقاء دهد.